Kamuda hizmetler memur eliyle yürütülmektedir. Güvenlikten eğitime, sağlıktan bürokratik işlemlere kadar tamamı memurlar tarafından yapılmaktadır. Ancak zaman içerisinde memur alım şekillerinin farklılaşması, yeni kadro ve unvanların ihdas edilmesi, yüksek enflasyon nedeniyle zaman içerisinde farklı çalışan gruplarına iyileştirmeler yapılması, kamu personel sistemini pansuman ile düzeltilmesi mümkün olmayan hale getirmiştir. Diğer yandan 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa ile hem çalışırken hem de emekli olduğunda birbirinden çok farklı iki memur tipi ortaya çıkmış, 5510 sayılı yasa adeta memuriyet kavramını ortadan kaldırmıştır. 

Geçtiğimiz on yılda da yüksek enflasyon ile birlikte memur maaş artış sistematiğinin memurun alım gücünü koruyacak seviyede olmaması nedeniyle, bir yandan bazı çalışan gruplarına iyileştirmeler yapılırken (doktorlar, akademisyenler, öğretmenler, hakim ve savcılar vb.), diğer yandan da 2023 yılında tüm memurlar için 8077 TL seyyanen zam yapılmıştır. Tüm bu durumlar kamu personel sistemine görev, yetki ve sorumluluk açısından bakıldığında mali haklarda çok büyük dengesizliğe neden olduğu görülmektedir. Ayrıca, kamuda daha önce hizmet alımı yöntemi ile çalışanların 2018 yılında sürekli işçi kadrosuna geçirilmesi ile hem aynı işi yapan memurlar arasında, hem de sürekli işçilerin de amiri konumunda çalışan memurlar arasında ciddi ücret adaletsizliği yaşanmaya başlamıştır. Bu durumu kendi içinde açıklamak gerekirse, memurların toplu sözleşmesi ile sürekli işçilerin toplu sözleşmesi arasında farklılıktan kaynaklanmaktadır. 

Bir yandan kamuda sesi yüksek çıkana iyileştirme yapmak, diğer yandan da memur ile işçi arasındaki ücret adaletsizliğinin her geçen gün büyümesi, kamuda kapsamlı düzenlemeyi zorunlu hale getirmiştir. Ancak, kamu çalışanlarının bu düzenlemeden hali hazırda ellerinde bulunan haklarında gideceği yönünde endişeleri bulunmaktadır. Bu noktada da sendikalara büyük iş düşüyor. Yetkililer tarafından reform denildiğinde hali hazırda olan iyiler korunarak kötü olan durumları iyi hale getirmek anlaşılmalıdır. 657 sayılı Kanunun memurlara verdiği en önemli haklardan olan güvence ve kariyer hakkı korunmalı, hatta daha da geliştirilmelidir. Geçtiğimiz hafta üst düzey memurlara ve kariyer uzmanlarına 30 bin TL’yi aşan miktarda zam önergesinin TBMM Plan Bütçe Komisyonunda kabul edilmesi ile kamuoyunda yoğun tartışmalar tekrar başladı. TÜİK tarafından açıklanan enflasyonun memura verdiği zarar o kadar büyük ki, tüm memurlar hep birlikte belli kesime değil, tüm memurları kapsayıcı düzenleme yapılmak zorunda dedi. Sadece memurlar değil, konunun uzmanlarından sendikacılara, siyasetçilerden gazetecilere kadar tüm kesimler konuya müdahil oldu. Tepkinin çok yükselmesi nedeniyle iktidar kaynakları tarafından önergenin geri çekileceği, bu yıl içerisinde kapsamlı bir düzenlemenin yapılacağı açıklandı. Bu tartışmalar yukarıda bahsettiğimiz kamu personel reformunu yaptırır mı bilinmez ama öyle ya da böyle kapsayıcı bir düzenleme yapılmak zorunda.

 Biz Sendika olarak 8. Toplu sözleşme süreci başlamadan önceden bu yana, memurlar için yeni bir düzenlemenin gerektiğini özellikle belirtiyoruz. 8. Toplu sözleşmenin fiyasko ile sonuçlanması sonrasında memurların büyük kısmı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yeni bir düzenleme yapılmadan memurun alım gücünü yükseltmenin mümkün olmadığını söylüyor. Bu yıl yapılacağı söylenen kapsamlı düzenlemede ön koşul olarak olması gerekenlere gelecek olursak; ilk olarak 5510 sayılı Kanuna tabi memurların prime esas kazanç üzerinden emekli maaşı hesaplandığı için tüm gelirlerin prime tabi yapılması gerekmektedir. İkinci olarak enflasyonun maaş zam pazarlığından çıkarılarak doğrudan maaşlara yansıtıldığı sisteme geçilmelidir. Üçüncü olarak ise en düşük memur maaşının Ocak 2026 itibariyle en az 75 bin lira seviyesine çıkarılmalı, sonrasında ise görev, yetki ve sorumluluk göz önünde bulundurularak hiyerarşiye uygun kademelendirme yapılmalıdır. Meclise sunulan önergeye göre en yüksek devlet memuru maaşı ne kadar olması planlandıysa o seviyede üst sınır olarak belirlenmelidir. 

Bu yazıda ana çerçeve üzerinden bir değerlendirme yaparak öneri sundum. İlerleyen günlerde özellikle büro çalışanları ve üniversite çalışanları kısmında kapsamlı bir öneriyi Sendika olarak ortaya koyacağız. 

Saygılarımla;